|
سندرم روده کوتاه زمانی رخ می دهد که ، قسمتی از روده کوچک بلوك (بسته – مسدود) شود. بنابراين حركت غذاهاي هضم شده در روده كوچك كند شده و يا متوقف مي شود. اين امر منجر به رشد بيش از حد باكتري ها در روده كوچك شده و منجر به بروز اين عوارض مي گردد.
به این علت که غذا نمی تواند از روده عبور نماید، مواد غذايي تجمع يافته ، سبب تقویت رشد باکتری ها می گردد. این باکتری ها سپس با روند جذب مواد ضروری مداخله کرده و اغلب منجر به بروز اسهال، سوء تغذیه و کاهش وزن می گردد.
نامي كه به اين سندرم اطلاق مي شود برگرفته از شرايط انسداد روده مي باشد. روده كور اجازه جريان نرمال غذاهاي هضم شده در مسير روده را نمي دهد. وقتي كه قسمت از روده با روده كور اشغال شود نمك هاي صفراوي كه براي تجزيه چربي ها لازمند، غيرفعال مي شوند و منجر به جذب ناقص چربي و ساير مشكلات وابسته به آن مي گردد.
سندرم روده كور، عارضه ايست كه مي تواند بدنبال بسياري از جراحي ها از قبيل: گاستركتومي، جراحي هاي باي پس معده و يا بعنوان عارضه ايي از بيماريهاي التهابي روده يا اسكلرودرما، رخ دهد. اما سندرم روده کور همچنین می تواند ناشی از نقص ساختاری و برخی از بیماریها باشد. اگر چه در برخی موارد این سندرم نیاز به جراحی وجود دارد، اغلب افراد به آنتی بیوتیک ها جواب می دهند.
علت :
اگر چه فرآیند هضم از دهان آغاز می گردد، عملکرد واقعی شکستن غذا و جذب مواد مغذی در روده کوچک صورت می پذیرد. ارتباط بین معده و روده بزرگ از طریق روده کوچک صورت می گیرد که غذا با آنزیم های گوارشی پانکراس، کبد، صفرا و موکوس های روده کوچک مخلوط شده و آمینواسیدها از پروتئین، مونوساکاریدها از کربوهیدرات از دیواره روده کوچک وارد خون می گردند.
برخلاف روده بزرگ که میلیونها باکتری به شکسته شدن فیبرهای غیر قابل هضم کمک می کنند ، روده کوچک بطور طبیعی دارای باکتری اندکی می باشد. زیرا روده کوچک غنی از آنزیم ها بوده و به فعالیت آنزیمی باکتریایی نیازی ندارد .در حقیقت اسید معده و ترشحات کبد و کیسه صفرا به عنوان یک عامل ضد باکتریایی عمل می کنند . علاوه بر این حرکات پریستالتیسم شدید روده کوچک مانع از کلوناسیون باکتریها در این مکان می گردند.
اما در سندرم روده کور، امکان حرکت غذا در طول روده کوچک به واسطه حرکات پیش برنده وجود ندارد. مواد غذايي تجمع يافته مي توانند محيطي مساعد به منظور رشد میکروارگانیسم ها در روده كوچك باشند. باکتریها ممکن است تولید سم کرده و با روند جذب مداخله نماید.
سندرم روده کور می تواند از نتایج ناخواسته جراحی معده مانند بیلروت 2 و بای پس معده باشد. جراحی بر روی روده کوچک و ناهنجاری های ساختاری در برخی موارد نیز منجر به بروز سندرم روده کور می گردد و برخی از شرایط پزشکی همانند بیماری کرون، اسکلرودرما و دیابت می توانند منجر به افزایش رشد باکتری ها در روده کوچک گردند که این امر می تواند به علت کاهش حرکات روده باشد.
علائم :
به این علت که این سندرم هاضمه و جذب را تحت تاثیر خود قرار می دهد ، علائم و نشانه های این سندرم اغلب شامل موارد زیر می باشد:
- کاهش اشتها
- درد شکمی
- تهوع
- مدفوع چرب
- نفخ
- احساس ناخوایندی از پر بودن شکم پس از غذا خوردن
- اسهال
تشخيص:
اولين قدم در تشخيص سندرم روده كوتاه انجام استفاده از اشعه X و انجام CT شكمي مي باشد. ممكن است تست هاي مختلف ديگري به منظور بررسي رشد باكتريها در روده كوچك، جذب اندك چربي و ساير عوارض صورت گيرد:
- انجام تست خون
اين تست ممكن است آنمي ماكروسيتيك (ناشي از كمبود ويتامين B12)، هيپركلسمي، كمبود آهن، افزايش INR (ناشي از كمبود ويتامين K) را نشان دهد.
Barium X-ray of the small intestine
اين تست با استفاده از كنتراست رنگي ناشي از باريم صورت مي گيرد كه تمامي سطح روده كوچك را پوشش مي دهد كه با استفاده از اشعه X قابل رويت مي گردد . اين تست هر گونه اختلالات و ناهنجاريهاي آناتوميكي را در مسير روده كوچك نشان خواهد داد .
- تست تنفسي هيدروژن:
چندين تست تنفسي خاص به منظور رشد بي اندازه باكتريها صورت مي گيرد. زيرا تجزيه كربوهيدراتها باعث آزاد سازي گاز هيدروژن مي گردد. اين تست مقدار گاز هيدروژن را در ريه ها پس از نوشيدن تركيبي از آب و شكر مورد بررسي قرار مي دهد. افزايش سريع سطح هيدروژن بيانگر، تجزيه ضعيف كربوهيدراتها و رشد بي رويه باكتريها در روده كوچك مي باشد.
- تست مقدار چربي مدفوعي
اين تست ممكن است به منظور تعيين كيفيت جذب چربي ها صورت گيرد. در اغلب موارد فرد ، به مدت سه روز، غذايي با چربي بالا را ميل كرده و سپس مقدار چربي موجود در مدفوع وي مورد سنجش قرار مي گيرد. مقادير بالايي از چربي هضم نشده، بيانگر سوء جذب بوده كه يكي از علل آن رشد بي رويه باكتريها مي باشد.
- برداشت نمونه مايع از روده كوچك به منظور كشت: اين روش يكي از حساس ترين تست ها در بررسي رشد بي رويه باكتريها مي باشد اما شيوه ايي تهاجمي بوده و نياز به مهارت خاصي به منظور انجام آن دارد. برداشت نمونه از طريق آندوسكپ صورت مي گيرد كه طي آن پزشك با استفاده از آندوسكپ از روده كوچك مايع برداشت كرده و در محيط كشت آن را كشت مي دهند. در اين شيوه رشد باكتريها در نمونه كشت بررسي مي شود.
- تست تنفسي دي – گزيلوز: صحت اين تست بيشتر از تست تنفسي هيدروژن است. در طي اين آزمايش فرد نوعي از شكر به نام گزيلوز را مي بلعد. اگر باكتري زيادي در روده كوچك رشد يافته باشد، باكتري ها، گزيلوز را تجزيه كرده و منجر به آزاد سازي دي اكسيد كربن مي گردند. بررسي تنفسي دي اكسيد كربن هر نيم ساعت به مدت 2 ساعت انجام مي شود.
درمان :
براي بيشتر افراد بهترين شيوه به منظور مقابله با رشد بي رويه باكتريها ، آنتي بيوتيك تراپي مي باشد. پشك ممكن است درمان را حتي زماني كه نتيجه آزمايش روشن نيست، نيز شروع نمايد. يك دوره كوتاه مدت آنتي بيوتيك تراپي، بطور قابل توجهي رشد باكتريها را كاهش مي دهند.
متداولترين آنتي بيوتيكي كه مورد استفاده قرار مي گيرد، تتراسايكلين مي باشد. يكي از مشكلاتي كه استفاده از آنتي بيوتيك ها بدنبال خواهد داشت، مسئله مقاومت دارويي مي باشد كه بعد از مدتي بايد آنتي بيوتيك را تعويض كرد اما به اين علت كه باكتري ها پس از قطع آنتي بيوتيك تراپي دوباره شروع به رشد مي كنند، دوره آنتي بيوتيك تراپي بايد دراز مدت باشد.
توجه به كمبود هاي تغذيه ايي يكي از مهمترين فاكتورهايي است كه بايد بدان توجه گردد اين امر بخصوص در بيماراني كه از كاهش وزن شديد رنج مي برند ، حياتي تر مي باشد. اگر چه سوؤ تغذيه قابل درمان مي باشد اما آسيبي كه ايجاد شده معمولا غير قابل برگشت مي باشد. اقدامات زير تا اندازه ايي باعث بهبود و ضعيت تغذيه ايي بيمار مي گردد.
- مكمل هاي تغذيه ايي: بيماران مبتلا به سندرم روده كور نياز به تزريق عضلاني ويتامين B12 و مصرف مكمل هاي اهن دارند.
- رژيم فاقد لاكتوز: آسيب به بافت روده در برخي از افراد مبتلا منجر به عدم تحمل و هضم قند موجود در شير (لاكتوز) مي گردد .در اين گونه موارد بيمار بايد از مصرف هر گونه ماده ايي كه حاوي اين قند مي باشد از جمله لبنيات، پرهيز نمايد. برخي از افراد قادر به تحمل ماست مي باشند زيرا باكتري هايي كه به مظور تشكيل ماست فعاليت داشته اند لاكتوز آن را شكسته اند.
عوارض
- جذب اندك چربي: به اين علت كه باكتريهاي موجود در روده كوچك، نمك هاي صفراوي را تجزيه مي كنند بنابراين فرآيند امولسيون صورت نگرفته، چربي و ويتامين هاي محلول در آن بخوبي جذب نمي شوند. اين امر منجر به بروز اسهال، استئاتوره، كاهش وزن و كمبود ويتامين مي گردد.
- آسيب به سطح (غشاء) روده ايي: رشد بي رويه باكتريها براي لايه موكوسي روده كوچك مخرب است. توكسين هاي آزاد شده از باكتريها منجر به بروز آسيب در بافت روده ايي مي گردد. اين آسيب بدان معناست كه اغلب مواد مغذي از قبيل كربوهيدراتها و پروتئين ها جذب خوبي نداشته و منجر به بروز كمبودهاي تغذيه اي جدي براي فرد مي گردد.
- كمبود ويتامين B12 : ويتامين B12 از ويتامين هاي ضروري است كه به منظور حفظ عملكرد سيستم عصبي و توليد گلبول قرمز و DNA ضروري بوده و در روده كوچك جذب مي شود. رشد بي رويه باكتريها نياز به مصرف ويتامين داشته بنابراين مقدار اين ويتامين در بدن كاهش مي يابد. كمبود شديد اين ويتامين منجر به ضعف، خستگي، گزگز در دستها و پاها گردد. در موارد خيلي شديد، باعث گيجي فرد مي گردد. آسيب ناشي از كمبود ويتامين B12 روي سيستم اعصاب مي تواند برگشت ناپذير باشد.
- استئوپورز: ويتامين D كه به جذب كلسيم كمك مي كند در روده كوچك متابوليزه مي گردد. آسيب ناشي از رشد باكتريها سبب نقص در جذب كلسيم از روده شده و سرانجام منجر به بروز بيماري هايي از قبيل استئوپورز مي گردد.
پيش آگهي بیماری:
بسياري از افراد با مصرف آنتي بيوتيك بهبود مي يابند. اگر درمان هاي ترميمي براي روده نياز باشد، صورت مي گيرد. پيش آگهي عموما خوب است.
منبع:
http://www.mayoclinic.com/health/blind-loop-syndrome/DS00629
http://www.patient.co.uk/showdoc/40026064
http://www.nlm.nih.gov/MEDLINEPLUS/ency/article/001146.htm
http://health.nytimes.com/health/guides/disease/blind-loop-syndrome/overview.html
تبادل لینک هوشمند 
